Van slijm tot pokken: alles over aangroei op je onderwaterschip

Van een slijmerig laagje tot een dikke, groene baard op het onder­ waterschip: aangroei komt in vele vormen en maten. Of je op zoet of op zout vaart, hoe vaak je vaart en wat voor antifouling je gebruikt – het is allemaal van invloed. Wat groeit waar en wat doe je ertegen? Je leest het hele verhaal in Zeilen editie 11/2025.

Een slijmerig laagje algen: dat ziet Jan den Hartog, havenmeester in Andijk, op de meeste boten die hij uit het zoete IJsselmeerwater hijst. “Dat spuit je er redelijk makkelijk af. Maar als ze langere tijd stil hebben gelegen zie je ook wel eens wat zoetwater­ mosseltjes. En bij boten die lang op zoutwater hebben stilgelegen, lijkt er soms een heel koraalrif aan te groeien!” Dat bekende verschil tussen zoet en zout ziet Paul Kosik van Jachtwerf Koningshaven in Harlingen ook. “Vooral in de Noorderhaven hier in Harlingen is het een bekend probleem: binnen drie tot vier maanden heb je daar een beste baard.” Vóór de zomer kwam een boot langs die een paar maanden ervoor nog schoongespoten was, vertelt Kosik. “Ik vroeg nog: weet u het wel zeker? Het kost toch weer geld om te kranen. Maar het bleek wel echt nodig. De hogedrukreiniger was niet genoeg; ze moesten de pokken er echt af krabben.”

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Op zoetwater valt de hoeveelheid aangroei dus meestal goed te overzien: een laagje slijmerige algen vormt zich snel, maar blijft binnen de perken. Met een spons of borstel poets je dat zo weer weg. Soms hechten schelpdieren, zoals zoetwatermossels, zich ook aan het onderwaterschip; dat vereist wat steviger schrobben. Maar vaak is eens per jaar het water uit om het onderwaterschip af te spuiten voldoende om de aangroei de baas te blijven, zeggen de werfbazen.

Beproefde methode om aangroei tegen te gaan

Op zout is dat een ander verhaal: zeker als je op ‘beruchte’ plekken ligt, zoals de Noorderhaven in Harlingen, is een schrobbeurt om de paar maanden geen overbodige luxe. Dat kan door (’s zomers) zelf het water in te springen met een duikbril en een borstel, of door de boot op de kant met de hogedrukspuit te lijf te gaan. Even op zoet gaan varen als je normaal op zout ligt, is ook een beproefde methode om aangroei tegen te gaan. In het zoete water kunnen veel zoutwaterorganismen niet overleven. Kosik ziet echter dat deze methode in de praktijk niet altijd (goed) werkt. Maar mocht je de mogelijkheid hebben, dan is het natuurlijk het proberen waard.

Zeilen 11/2025

Wil je de rest van dit verhaal lezen? Bestel nu een digitaal jaarabonnement op Zeilen, dan heb je direct toegang tot dit artikel en vind je in ons digitale archief nog veel meer. Bestel hier.

Óf bestel een jaarabonnement 12x Zeilen+ digitaal lezen, dan krijg je maandelijks ons magazine thuisbezorgd én heb je met onze app altijd en overal de kennis van Zeilen tot je beschikking. Bestel hier.

Tekst: Marit Verbeek